Mede door klimaatverandering, een toenemende kans op epidemieën en liberalisering van het landbouwbeleid krijgen boeren met steeds meer risico’s te maken. Maar bij wie ligt de taak om deze risico’s te verminderen? Bij de overheid of bij de boeren zelf?

De risico’s waar boeren mee te maken krijgen zijn te verdelen in vijf sectoren:

1. Oogstrisico’s

Als gevolg van extremiteiten in weer en extreme ziektes.

2. Prijsrisico’s

Als gevolg van fluctuaties op de markt. Boerenbedrijven kunnen zich niet snel aanpassen aan vraagveranderingen vanwege de duur van natuurlijke groeiprocessen en de aanwezigheid van vele, onafhankelijk van elkaar producerende gezinsbedrijven.

3. Financieringsrisico’s

Vanwege de toename van vreemd vermogen.

4. Politieke risico’s

Door constant veranderende wet- en regelgeving.

5. Persoonlijke risico’s

Denk hierbij aan arbeidsongeschiktheid van de werkgever of werknemers en dergelijke. Vanwege de onzekerheid van de branche kan dit een vervelende extra kostenpost worden.

Bij oogstrisico’s door extreem weer en ziektes speelt risicovermindering door de overheid een belangrijke rol, dat zijn risico’s die een ondernemer niet zelf kan dragen. Ook voor prijsrisico’s moet er een beleid komen dat de voedselzekerheid garandeert en dat ervoor zorgt dat boeren kunnen blijven boeren. Dat betekent dat de overheid een minimumprijs moet garanderen dat op Europees niveau kostendekkend is. De laatste drie risico’s zijn voornamelijk voor rekening van de ondernemer zelf. Gelukkig zijn er bedrijven die deze risico’s voor hen kunnen dragen. Neem bijvoorbeeld bij persoonlijke risico’s het payroll bedrijf. Bij arbeidsongeschiktheid is de ondernemer dan niet langer verantwoordelijk voor doorbetaling tijdens (langdurige) ziekte. Dit omdat de ondernemer dan niet langer juridisch werkgever is van zijn of haar personeel. Daarnaast scheelt het ook in de administratieve lasten waardoor ondernemers tijd over hebben om andere risico’s te verminderen en zich te richten op de kerntaken van hun agrarische onderneming.

Bron: edepot, overheid moet risico’s voor boeren verminderen, URL:  http://edepot.wur.nl/30, geraadpleegd op 10 juni 2014

Het gehele landbouwbeleid is in 2008 grondig bestudeerd zodat het systeem in 2013 flink onder handen kon worden genomen. Een tussenstap daarbij was de zogenaamde ‘health check’, deze werd uitgevoerd eind 2007. Op basis van die evaluatie van het landbouwbeleid werden de eerste hervormingsplannen in november 2010 gepresenteerd.

De onderhandelingen over de hervormingsplannen hebben uiteindelijk tot eind 2013 geduurd, mede doordat EU lidstaten en het Europees parlement het niet eens konden worden over het totale EU-budget voor de periode 2014-2020. Daardoor kan de hervorming pas in 2015 volledig ingaan en daardoor is 2014 een overgangsjaar geworden.

Met het nieuwe landbouwbeleid wil de Commissie duidelijke tekortkomingen aanpakken, inkomensondersteuning meer afhankelijk maken van doelen die gerelateerd zijn aan verbetering van het milieu en het tegengaan van klimaatverandering, en daarnaast het beleid groener, efficiënter, effectiever en eerlijker maken.

De belangrijkste hervormingen die per 2015 worden ingevoerd zijn:

• De positie van boeren ten opzichte van hun afnemers wordt versterkt. Voorbeeld: voortaan mogen melkveehouders gezamenlijk onderhandelen over de prijs die zuivelproducenten moeten betalen voor hun melk.

• De inkomenssteun die boeren kunnen krijgen is voortaan voor 30 procent gekoppeld aan het treffen van milieuvriendelijke voorwaarden.

• In 2019 moeten de verschillen in het ontvangen van inkomenssteun kleiner zijn en mag een individuele boer niet minder ontvangen dan 60 procent van het gemiddelde in zijn land/regio. Bedrijven die zich eigenlijk niet bezighouden met landbouw zullen worden uitgesloten van inkomenssteun.

(Deze inkomenssteun is een erg belangrijke inkomst voor de meeste boeren. Vooral in tijden van crisis, een mislukte oogst of ongunstig weer. Het boerenleven brengt risico’s met zich mee.)

Bron: Europa-nu, URL: http://www.europa-nu.nl/id/vg9pir5eze8o/landbouwbeleid, geraadpleegd op 5 juni 2014